TOP7 Metod wyceny przedsiębiorstwa | Praktyczne przykłady

Wycena, a etap rozwoju firmy

W zależności od tego, na jakim etapie rozwoju jest dane przedsiębiorstwo, stosujemy różne metody dochodzenia do jego wyceny. W przypadku firm na etapie koncepcyjnym, a także startupów, mamy do wyboru metody uproszczone. Przy przedsiębiorstwach będących na etapie wczesnego rozwoju, ekspansji lub stabilnego rozwoju, możemy natomiast korzystać już z metod nieco bardziej szczegółowych, opartych na twardych danych, a nie na subiektywności i przewidywaniach. Wszystkie najważniejsze metody wycen warto jednak znać i niejednokrotnie stosować kilka metod jednocześnie – szczególnie jeżeli przygotowujemy się do dokonania inwestycji lub transakcji kupna-sprzedaży.

Metody wyceny startupu

Mówiąc o najważniejszych metodach wyceny startupu, wspomnieć należy przede wszystkim o:

1. Metodzie Berkusa,
2. Metodzie Payne’a (Scorecard Valuation Method),
3. Metodzie odtworzeniowej (czyli metodzie cost-to-duplicate).

Metoda Berkusa to metoda, która polega na przyporządkowaniu konkretnym informacjom (dotyczącym analizowanego startupu) stosownych wartości w przedziale od 0,5 miliona dolarów do 1 miliona dolarów. Informacje, o których tu mowa to:

• Kompetencje i doświadczenia zespołu,
• Posiadany prototyp produktu lub usługi,
• Alianse strategiczne,
• Model biznesowy.

Kolejna metoda wyceny startupów, a więc Metoda Payne’a, jest metodą nieco bardziej szczegółową, choć nadal uproszczoną. W pierwszym kroku wycenia bowiem średnią wartość startupów, które dopiero zaczynają działać na badanym rynku. Następnie wycenę tę modyfikuje o takie czynniki jak:

• Siła zespołu zarządzającego: 30%,
• Potencjał rynkowy: 25%,
• Produkt i technologia: 15%,
• Otoczenie konkurencyjne: 10%,
• Marketing, kanały sprzedaży oraz umowy strategiczne: 10%,
• Konieczność doinwestowania działalności: 5%,
• Inne czynniki: 5%.

Każdemu ze wskazanych wyżej czynników w metodzie tej należy przyporządkować stosowną wagę procentową, która opisywać będzie procent normy startupu w odniesieniu do średniej rynkowej. Przemnożenie tych wag z odgórnie wskazanymi procentami dla każdej kategorii (widocznymi na powyższej liście) – pozwoli uzyskać wskaźnik pokazujący wycenę spółki.

Dzięki metodzie odtworzeniowej (czyli metodzie cost-to-duplicate) dojdziemy z kolei do wyceny startupu według kryterium sprowadzającego się do pytania: „ile kosztowałoby zbudowanie podobnego podmiotu od podstaw?”. Brane pod uwagę są tu więc wszystkie koszty, które startup zdążył ponieść od początku swojej działalności. 

Metody wyceny przedsiębiorstw (oraz dojrzałych startupów)

Metody wyceny przedsiębiorstw, dzięki większej liczbie danych, z którą w tym wypadku mamy do czynienia, są nieco bardziej przewidywalne i nastawione głównie na kryterium obiektywne (a nie subiektywne) – dzięki czemu mają mniejsze ryzyko potencjalnego błędu.

  Jakie to metody?

1. Metody dochodowe wyceny przedsiębiorstw (w tym metoda DCF),
2. Metody porównawcze,
3. Metody majątkowe,
4. Metoda wyceny według ostatniej rundy (metoda transakcyjna).

Jest jeszcze metoda mieszana, ale ponieważ w praktyce jest ona po prostu połączeniem wybranych, opisanych wyżej metod (z ewentualnym zastosowaniem zdefiniowanych wag i wyciągnięciem średniej), o metodzie tej nie będziemy tu już wspominać (pomimo że jest bardzo użyteczna). Przeczytać o niej możesz natomiast we wpisie: „Metody wyceny startupu vs. przedsiębiorstwa | Inwestycja w startup”.

Jeżeli chodzi natomiast o pierwszą ze wskazanych wyżej grup metod: a więc metody dochodowe wyceny spółki (na czele z wyceną spółki metodą DCF), to tu kluczowe jest kryterium zdolności przedsiębiorstwa do generowania dodatnich przepływów pieniężnych. Analizuje się więc przyszłe, wolne przepływy pieniężne, które firma osiągnie w danym horyzoncie czasowym, a następnie (po ich ewentualnym skorygowaniu) dyskontuje się je do wartości bieżącej według średniego ważonego kosztu kapitału (WACC).

W metodach porównawczych wyceny przedsiębiorstw (które nazywane są również metodami mnożnikowymi) porównuje się natomiast badany podmiot z podobnymi do niego firmami, biorąc przy tym pod uwagę takie wskaźniki jak: P/E, P/S czy EV/EBITDA. Metoda ta jest więc niezwykle prosta i niezwykle obiektywna.

Z obiektywnością bywa natomiast czasem problem przy metodach majątkowych wyceny przedsiębiorstw. Tu bowiem wycena skupia się na analizie posiadanego przez spółkę majątku. Ten z kolei może mieć inną wartość księgową aniżeli sugeruje to wycena rynkowa. Pomimo więc tego, że metoda ta dobrze sprawdza się przy planowanych transakcjach kupna-sprzedaży biznesu, to może mieć problem z dojściem do prawidłowej (a więc rzeczywistej) wyceny oraz oszacowaniem niektórych aktywów (w tym przede wszystkim wartości niematerialnych i prawnych).

Jedną z metod majątkowych jest przy tym metoda skorygowanych aktywów netto, którą na praktycznym przykładzie opiszemy w dalszej części niniejszego tekstu.

Na przykładzie pokażemy również metodę wyceny według ostatniej rundy, a więc metodę post factum, u której podstaw leży założenie, że skoro pozyskano inwestora na pakiet udziałów w danej spółce za kwotę X, to całe to przedsiębiorstwo warte jest: X podzielone przez procent nabytych przez tego inwestora udziałów.

Praktyczne przykłady wyceny przedsiębiorstw

Aby nie pozostać więc tylko przy suchym, skrótowym przedstawieniu najważniejszych metod wyceny przedsiębiorstwa, chcielibyśmy przedstawić teraz praktyczne przykłady zastosowania wybranych z nich.

Skupimy się przy tym na:

1. Wycenie według ostatniej rundy,
2. Metodzie mnożnikowej wyceny,
3. Metodzie skorygowanych aktywów netto.

Wycena według ostatniej rundy (post-money valuation)

Pierwsza z metod, którą opiszemy także na praktycznym jej przykładzie, to metoda wyceny wartości przedsiębiorstwa według ostatniej rundy. O co w niej chodzi?

Wycena w ujęciu post-money zakłada wzięcie cen oraz wielkości pakietów udziałów, które sprzedała w trakcie ostatniej rundy inwestycyjnej dana firma i na tej podstawie wyliczenie całej jej wartości.

Przykład