Pożyczka konwertowalna udzielona przez ASI a podatek PCC

Pożyczka konwertowalna – czy podlega pod podatek PCC?

Co do zasady udzielenie pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), z wyjątkiem przypadków, gdy istnieje podstawa prawna do wyłączenia obowiązku zapłaty PCC lub zwolnienia z niego.

W omawianym przypadku zakładamy, iż zarówno fundusz jak i spółka, w której fundusz dokonuje inwestycji, prowadzą działalność gospodarczą. W takich okolicznościach udzielenie pożyczki powinno być traktowane jako część odpłatnego świadczenia usług i tym samym jako czynność podlegającą opodatkowaniu VAT (art. 5 ust. 1 pkt. 1 ustawy o VAT).  Istotnym elementem jest tu kwestia „odpłatności”. Jeżeli pożyczka nie jest oprocentowana, wtedy czynność ta nie podlega pod ustawę o VAT i tym samym powinien być odprowadzony od niej podatek PCC.

Innymi słowy, jako, że pod wymogi ustawy o PCC nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki oraz ich zmiany w zakresie, w jakim są opodatkowane VAT (art. 2 pkt 4) lit a) ustawy o PCC), to nie powstaje obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilno-prawnych przy pożyczce, w tym również konwertowalnej. Na możliwość skorzystania ze zwolnienia z PCC nie ma wpływu status funduszu ani spółki portfelowej dla celów VAT. W tym miejscu należy również zaznaczyć, że zgodnie z przepisem art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od tego podatku m.in. usługi udzielania pożyczek pieniężnych. Podsumowując, udzielenie pożyczki na powyższych warunkach nie skutkuje koniecznością odprowadzenia zarówno podatku PCC jak i VAT.

Jakie obowiązki podatkowe ciążą na stronach w przypadku konwersji pożyczki na kapitał?

Jeżeli w trakcie trwania umowy pożyczki bądź po jej zakończeniu fundusz zdecyduje się skonwertować pożyczkę na kapitał spółki portfelowej, to

• po stronie funduszu powstanie zobowiązanie do zapłaty podatku CIT w wysokości 19% od kwoty przychodów z tytułu zrealizowanych odsetek od pożyczki, jeśli przychód nie ma pokrycia w kosztach czy stratach z lat ubiegłych. Nie ma tu znaczenia fakt, czy odsetki zostały zapłacone czy skapitalizowane w wartości poczynionej inwestycji w udziały bądź akcje spółki portfelowej.
• po stronie spółki portfelowej konwersja pożyczki na udziały lub akcje spowoduje zmianę umowy spółki i obowiązek zapłaty PCC. Podstawą opodatkowania jest tu wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy podmiotu a stawka podatku wynosi 0,5%. Aby zminimalizować koszt podatku PCC, warto rozważyć podwyższenie kapitału podstawowego po jak najniższej wartości nominalnej, a o różnicę w wartości objętych udziałów/akcji podwyższyć kapitał zapasowy (agio), od którego nie odprowadza się podatku PCC. Jednocześnie, symetrycznie do rozpoznanych przychodów odsetkowych w funduszu, po stronie spółki portfelowej występuje konieczność rozpoznania kosztów podatkowych dla celów CIT w wysokości przekonwertowanych bądź spłaconych odsetek.

Jakie obowiązki podatkowe ciążą na stronach w przypadku spłaty pożyczki (tj. bez jej konwersji na kapitał)?

W przypadku spłaty pożyczki przez spółkę portfelową nie ma obowiązku podatkowego na gruncie PCC. Natomiast jeśli zwrot pożyczki następuje z odsetkami powstaje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym – dla funduszu przychód podatkowy z tytułu otrzymanych odsetek, dla spółki koszt podatkowy w wysokości wypłaconych odsetek.

Powyższe treści mają charakter poglądowy. Aby sprawdzić, czy transakcje, które masz zamiar wykonać podlegają pod obowiązek odprowadzenia podatku PCC, skontaktuj się z naszymi ekspertami!