Alternatywne Spółki Inwestycyjne (ASI), a obowiązki raportowe wynikające z FATCA

Alternatywne Spółki Inwestycyjne (ASI) są objęte corocznym obowiązkiem raportowania zgodnie z regulacjami FATCA. Dotyczy to także sytuacji, w których raportowane są stany zerowe. Zarządzający Alternatywnymi Spółkami Inwestycyjnymi w modelu zewnętrznym (ZASI) są wyłączeni z tego obowiązku.

Podmioty objęte raportowaniem

FATCA to procedura ustalona pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej, a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki, mająca na celu poprawne wykonywanie obowiązków podatkowych i obejmująca przekazywanie informacji o istotnych saldach finansowych. W praktyce komunikacja jest jednostronna – polskie organy podatkowe przekazują informacje o osobach objętych potencjalnym obowiązkiem podatkowym w Stanach Zjednoczonych. Główne regulacje dotyczące tego zagadnienia obejmują:

• Umowę między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA, oraz towarzyszące Uzgodnienia Końcowe, podpisane w Warszawie dnia 7 października 2014 r. (Umowa);
• Ustawę z dnia 9 października 2015 r. o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA (Ustawa).

Zakres raportujących podmiotów został określony w Umowie i obejmuje instytucje finansowe takie jak:

• instytucje powiernicze,
• instytucje depozytowe,
• instytucje inwestujące.

Kryterium kwalifikowalności do poszczególnych typów instytucji finansowych opiera się na czynnościach wykonywanych przez dany podmiot. Zgodnie z przywołaną w Umowie definicją:

Instytucją inwestującą będzie każdy podmiot, który prowadzi działalność (lub jest zarządzany przez podmiot prowadzący działalność) w zakresie jednej lub większej liczby następujących czynności lub operacji wykonywanych na rzecz lub w imieniu klienta:

• obrót instrumentami finansowymi,
• zarządzanie indywidualnym lub zbiorczym portfelem aktywów,
• inne formy zarządzania lub dysponowania środkami w imieniu innych osób.

Taka definicja kwalifikuje ASI do obowiązku raportowego jako instytucję inwestującą oraz wyłącza z niego ZASI. Co ciekawe definicja instytucji inwestującej znajduje się również w kodeksie spółek handlowych, gdzie enumeratywnie wskazano, że:

Instytucja finansowa to bank, fundusz inwestycyjny, towarzystwo funduszy inwestycyjnych, alternatywna spółka inwestycyjna zarządzana przez zarządzającego ASI w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, prowadzącego działalność na podstawie zezwolenia oraz taki zarządzający…”

Stoimy na stanowisku, że słownik definicji przyjęty w ramach każdej z ustaw może być rozbieżny i nie należy na siłę szukać wspólnego mianownika w zakresie uzgadniania zakresu raportujących podmiotów.

Forma raportowania FATCA

Zgodnie z zapisami Ustawy określonymi w artykule 4 ust. 1 pkt. 2 podmioty zobligowane są do przekazywania informacji dotyczących:

1. informacji o amerykańskich rachunkach raportowanych, o których mowa w art. 2 ust. 2 lit. a Umowy FATCA,
2. informacji o niewystępowaniu w stosunku do prowadzonego rachunku finansowego okoliczności skutkujących powstaniem obowiązku, o którym mowa w lit. a

Zgodnie z zapisami Ustawy określonymi w artykule 4 ust. 7:

Informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 2, są sporządzane za rok kalendarzowy i przekazywane w formie dokumentu elektronicznego, utworzonego na podstawie wzoru dokumentu elektronicznego zamieszczonego w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych, w terminie do dnia 30 czerwca roku następnego.

Oznacza to, że zobligowane podmioty są objęte rocznym obowiązkiem raportowym na bazie formularza FAT-1. Obowiązek ten dotyczy zarówno raportowania podmiotów posiadających kwalifikowane rejestry jak również podmiotów nieposiadających rejestrów objętych raportowaniem – raportowanie zerowe.

Wyzwania raportowe FATCA

Brak świadomości raportowania

Podstawowym problemem wśród krajowych ASI jest brak świadomości podlegania pod obowiązek raportowy wynikający z regulacji FATCA. Co jest spowodowane mylnym przekonaniem, że ASI funkcjonują w wielu obszarach działania jak zwykłe spółki KSH. Takie założenie jest błędne z uwagi na wykonywaną działalność, która jest silnie regulowana zarówno w prawie krajowym jak i międzynarodowym.

Brak GIIN Number.

Podmioty raportujące w ramach FATCA zobligowane są pozyskać tak zwany GIIN Number – Global Intermediary Identification Number, pod którym przeprowadzane będzie cykliczne raportowanie.

Brak realnie wdrożonych procedur KYC.

Pomimo, że ASI dedykowana jest dla klienta profesjonalnego, a liczba inwestorów w ramach ASI jest z reguły niewielka, ZASI nie posiadają pełnej informacji umożliwiającej wypełnienie obowiązków FATCA. Najczęstszymi brakami są:

• brak informacji o statucie podatkowym inwestorów – zwłaszcza w zakresie osób posiadających podwójne obywatelstwo.
• brak informacji o beneficjentach rzeczywistych dla inwestorów będących spółkami prawa handlowego.

Wypełnienie formularza FAT-1.

Wypełniając formularz FAT-1 można dojść do wniosku, że raportowanymi powinny być jedynie salda rachunków bankowych (zgodnie z opisem pól na formularzu). Takie założenie jest jednak błędne. Pomimo, że kluczowym raportującym w ramach FATCA jest sektor bankowy, to zakres raportowania obejmuje także inne rejestry, które są prowadzone przez instytucje finansowe, w tym wartości odpowiadające inwestycjom kapitałowym lub dłużnym w podmioty inwestycyjne jakimi są ASI.

Podsumowanie

Regulacje dotyczące raportowania FATCA są problematyczne dla mniejszych podmiotów prowadzących działalność inwestycyjną, takich jak ASI, między innymi z uwagi na odniesienia do systemu prawnego Stanów Zjednoczonych. Pomimo, że w przypadku większości ASI występuje jedynie obowiązek zerowego raportowania, to z uwagi na niestandardowy dla większości spółek KSH i firm księgowych proces, jego wykonanie może być problematyczne.

W ramach Genprox świadczymy naszym klientom kompleksowe usługi sprawozdawczo-raportowe, tak aby minimalizować obciążenia zarządzających ASI w kontekście obsługi funduszu w silnie regulowanym otoczeniu prawny.