Czy osoby fizyczne będą mogły inwestować w ASI? Jeśli tak to jaki będzie minimalny limit, aby traktować je jako klientów profesjonalnych? Czy ASI będzie mogła zaciągać pożyczki i emitować obligacje? Dnia 6 czerwca 2023 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku, przedłożony przez ministra finansów.
Projekt ustawy przyjęty przez Radę Ministrów 6 czerwca 2023 r.
Projekt ustawy zakłada realizację zawartych w Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego. W dniu publikacji informacji na stronach Kancelarii Prezesa Rady ministrów nie zamieszczono treści całego dokumentu a jedynie podsumowanie przyjętych rozwiązań:
- Ograniczona zostanie m.in. możliwość oferowania obligacji korporacyjnych wśród klientów detalicznych poza rynkiem regulowanym, alternatywnym systemem obrotu oraz platformami finansowania społecznościowego. Chodzi o wprowadzenie minimalnej wartości nominalnej takich obligacji (min. 40 tys. euro lub równowartość tej kwoty wyrażona w polskiej walucie).
- Możliwość nabywania udziałów lub akcji w Alternatywnych Spółkach Inwestycyjnych (ASI) dla osób fizycznych, które są inwestorami profesjonalnymi. Chodzi także o zakaz zaciągania przez takie spółki pożyczek od osób fizycznych
- Wykorzystywania autorytetu i pozycji KNF w celu pozyskania klientów
Projekt ustawy na stronach Rządowego Centrum Legislacji
Z przedstawionego na stronach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów podsumowania projektu nie jest jasne czy proponowane w projekcie ustawy zapisy zostały wprost przyjęte przez Radę Ministrów. Przypomnijmy, że na stronach Rządowego Centrum Legislacji ostatnio opublikowany projekt z dnia 12 maja 2023 r. zakładał m.in.
- Ograniczenie dla ASI możliwości zawierania umów pożyczek lub innych umów o podobnym charakterze, dokonywania emisji obligacji lub innych papierów wartościowych niebędących prawami uczestnictwa ASI jeśli drugą stroną jest osoba fizyczna
- Uznanie osoby fizycznej za klienta profesjonalnego przez ASI pod warunkiem posiadania wiedzy i doświadczenia pozwalającego na podejmowanie właściwych decyzji inwestycyjnych oraz właściwej oceny ryzyka związanego z tymi decyzjami, a także wartość jej wkładu do ASI będzie nie mniejsza niż równowartość w złotych kwoty 100 000 euro.
Jako wiodąca na rynku firma specjalizująca się w obsłudze księgowej, podatkowej, sprawozdawczości i raportowaniu regulacyjnym ponad 50% przez ostatnie tygodnie uczestniczyliśmy w konsultacjach z Ministerstwem Finansów co do proponowanych zmian w przepisach. Postulaty formułowane przez ASI będące naszymi Klientami to m.in.:
- Możliwość emisji długu przez Alternatywne Spółki Inwestycyjne
- Wprowadzanie do obrotu ASI
- Odstąpienie od limitu kwotowego 100 tys. euro lub jego znaczące ograniczenie dla osób fizycznych inwestujących w ASI.
Dariusz Landsberg, FCCA
Dyrektor zarządzający GENPROX
Krytyczna ocena zapisów projektu z 12 maja 2023 r.
Jako podmiot mający również doświadczenie w obsłudze nieregulowanych funduszy alternatywnych w Luksemburgu widzimy realne ryzyko dla polskiego rynku funduszy VC, że wprowadzenie projektu zmian w obecnym kształcie stanowić będzie dla zarządzających kolejny argument na rzecz wyboru alternatywnego funduszu poza Polską.
Dlatego rozumiejąc potrzebę zapewnienia ochrony inwestorów Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych zwracamy się jednocześnie z propozycją wypracowania takich kompromisowych zapisów, które nie spowodują zapaści tego rynku, a być może zapewnią jego bezpieczny rozwój w długim horyzoncie czasu.
Proponowaliśmy aby z projektu usunąć wymóg dolnego limitu wkładu do Alternatywnej Spółki Inwestycyjnej w kwocie 100 000 euro w art. 70k ust. 3 Ustawy.
Rozwiązaniem ustawodawcy europejskiego, które polski ustawodawca chcąc wprowadzić kwotę minimalnej inwestycji powinien również zastosować jest wprowadzenie zwolnienia do inwestycji dokonywanych przez kadrę kierowniczą, dyrektorów lub pracowników uczestniczących w zarządzaniu funduszem, inwestujących w fundusze, którymi zarządzają 345/2013 (art. 6 ust. 2 Rozp. 345/2013) oraz (art 6 ust 2 Rozp. 346/2013). W przeciwnym razie, każdy członek zespołu zarządzającego chcący zostać wspólnikiem w ZASI lub ASI musiałby dokonać inwestycji w wysokości co najmniej 100 000 euro. Spowodowałoby to powstanie bariery polegającej na tym, że ktoś chcący założyć ASI i na przykład skorzystać z któregoś z programów PFR Ventures, żeby uzyskać wpis w rejestrze będzie musiał sam wpłacić do spółki 100 000 euro. Efekt takiej bariery jest łatwy do przewidzenia. Na rynkach finansowych często sprawdza się stara prawidłowość – Ci, którzy mają najlepsze pomysły, rzadko mają najwięcej pieniędzy.
Bez wątpienia najgorszym z proponowanych rozwiązań jest treść proponowanego art. 70k ust. 4 Ustawy zgodnie z którym jeżeli jakaś spółka posiada chociaż jednego wspólnika, który nie wniósł do niej równowartości wyrażonej w złotych kwoty co najmniej 100 000 euro, to nie może zostać wspólnikiem w ASI. Na pierwszy rzut oka widać, że ten przepis wyłącza 99% spółek prawa handlowego nie będących dużymi przedsiębiorcami z możliwości inwestycji w ASI. Wystarczy, że ktoś jedną akcję w spółce podaruje pracownikowi i już nie będzie mógł inwestować w ASI rejestrowe, czyli de facto nie będzie mógł w ogóle prowadzić działalności inwestycyjnej. A przecież Polska właśnie z inwestycjami ma największe problemy. Ten przepis doprowadzi do przejścia działalności inwestycyjnej do szarej strefy i praktycznie kompletnie zablokuje działanie funduszy alternatywnych, w których partycypują przedsiębiorstwa.
Dodatkowo proponowaliśmy odstąpienie od propozycji wprowadzenia ograniczenia w emisji długu przez Alternatywne Spółki Inwestycyjne przewidziane art. 8a ust. 4. Ustawy. W naszej ocenie utrzymanie takiego ograniczenia doprowadzi do sytuacji, w której podmioty emitujące dług nie będą się rejestrować jako ASI, co obniży poziom nadzoru Komisji Nadzoru Finansowego nad ich działalnością. Podobny efekt może mieć całkowity zakaz emisji praw uczestnictwa ASI skierowanej do inwestorów detalicznych – zgodnie z planowaną zmianą art. 70f ust. 1. i 2. Ustawy – jeżeli taka ASI nie uzyskała zezwolenia na prowadzenie działalności jako europejski długoterminowy fundusz inwestycyjny, w związku z czym proponujemy odstąpienie również od tej propozycji zawartej w treści Projektu.
Zdefiniowanie minimalnego udziału inwestora w kapitale zakładowym Alternatywnej Spółki Inwestycyjnej na podstawie proponowanego art. 8a ust. 7. Ustawy zamknęłoby możliwość dokonywania podwyższeń kapitałowych z agio, co jest obecnie standardem rynkowym. To przełożyłoby się na konieczność opodatkowania 0,5% podatkiem od czynności cywilno-prawnych całej wartości wniesionego kapitału przez inwestora (a nie jedynie kapitału zakładowego). Dlatego proponujemy w przedmiotowym zapisie odnieść się do łącznej kwoty kapitału zakładowego i zapasowego.
Dalsze kroki i przepisy przejściowe dla ASI
Będziemy informować naszych Klientów oraz rynek ASI o postępie w pracach nad projektem ustawy. Jednocześnie z podsumowania opublikowanego na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wynika, że rozwiązania mają wejść w życie po 30 dniach od publikacji w Dzienniku Ustaw.
Zgodnie z brzmieniem Art 43. projektu ustawy osoby fizyczne posiadające prawa uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, które nie spełniają warunku określonego w art. 70k ust. 3 ustawy zmienianej w art. 13, pozostają inwestorami alternatywnej spółki inwestycyjnej. Osoby, o których mowa w zdaniu pierwszym nie mogą obejmować nowych praw uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej, w szczególności:
- uczestniczyć w podwyższeniu wartości nominalnej istniejących udziałów – w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,
- obejmowaniu akcji nowej emisji, sprzedaży akcji własnych, podwyższeniu wartości nominalnej akcji – w spółce akcyjnej oraz komandytowo-akcyjnej,
- zwiększeniu wkładu dotychczasowych komandytariuszy – w spółce komandytowej,
– jeżeli wartość nowych wkładów liczonych łącznie z dotychczasowymi wkładami tych osób fizycznych będzie mniejsza niż określona w art. 70k ust. 3 ustawy zmienianej w art. 13 oraz o ile nie zostanie dokonana pozytywna ocena osoby fizycznej, zgodnie art. 70k ust. 1 ustawy zmienianej w art. 13 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą
Osoby fizyczne będące akcjonariuszami, udziałowcami lub członkami podmiotów, o których mowa w art. 70k ust. 4 ustawy zmienianej w art. 13, nie mogą obejmować nowych praw udziałowych w tych podmiotach, w szczególności:
- uczestniczyć w podwyższeniu wartości nominalnej istniejących udziałów – w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,
- obejmowaniu akcji nowej emisji, sprzedaży akcji własnych, podwyższeniu wartości nominalnej akcji – w spółce akcyjnej,
- zwiększeniu wkładu dotychczasowych komandytariuszy – w spółce komandytowej,
- obejmowaniu nowych udziałów lub wkładów w spółdzielni lub ich odpowiednikach założonych na podstawie prawa innego niż polskie, jeżeli wartość nowych wkładów lub udziałów liczonych łącznie z dotychczasowymi wkładami lub udziałami tych osób fizycznych będzie mniejsza niż ta określona w art. 70k ust. 3 ustawy zmienianej w art. 13
Umowy, o których mowa w art. 8a ust. 4 ustawy zmienianej w art. 13, zawarte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nie mogą podlegać nowacji ani też mieć wydłużanych terminów płatności należnych osobom fizycznym, od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
Zarządzający ASI w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy informuje inwestorów zarządzanych alternatywnych spółek inwestycyjnych, w tym przez ogłoszenie na stronie internetowej zarządzającego ASI oraz alternatywnych spółek inwestycyjnych, którymi zarządza, o zmianach dotyczących obejmowania praw uczestnictwa alternatywnych spółek inwestycyjnych przez klientów detalicznych, w szczególności o treści przepisu ust. 1 oraz o treści przepisu art. 8a ust. 4 oraz art. 70k ustawy zmienianej w art. 13.
Skontaktuj się z nami
Dariusz Landsberg, FCCA nr 1144936
Dyrektor zarządzający Genprox Sp. z o.o.
Mail: dariusz.lansberg@genprox.com
Tel. +48 603 413 133
Księgowość ASI, Raportowanie do KNF, Rozliczenia podatkowe i Sprawozdania
Jesteśmy liderem rynku w obsłudze funduszy VC działających jako ASI. Specjalizujemy się w strukturyzowaniu funduszy VC, księgowości i setupie podatkowym ASI. Ponad 50% całego rynku ASI przechodzi przez nasze ręce w procesie raportowania do KNF. Nasz dział doradczy rocznie realizuje kilkadziesiąt projektów due diligence i wycen spółek.
Nasza platforma Fundequate pozwala zarządzać funduszem VC w nowoczesny sposób i integrować administrację ASI z back-office (administracja emisji kapitału i długu, księgowość ASI, rozliczenia z inwestorami).
Dowiedz się na czym polega rejestracja funduszu VC i jakie są wymagane dokumenty do rejestracji ASI (Alternatywna Spółka Inwestycyjna).
Księgowość Alternatywnej Spółki Inwestycyjnej musi być prowadzona w sposób, który zapewni taką granulację danych portfela inwestycyjnego i pozyskanego kapitału, aby fundusz VC był w stanie sprostać wymogom Ustawy o rachunkowości oraz Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 12 grudnia 2016 r. w sprawie zakresu informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym alternatywnych spółek inwestycyjnych.
Zarządzający Alternatywną Spółką Inwestycyjną zobligowani są do przekazywania cyklicznej informacji analitycznej do krajowego nadzoru. ZASI prowadzący działalność na podstawie wpisu do rejestru KNF podlegają pod coroczny obowiązek raportowania w formacie XML.
Dla funduszy Venture Capital (Alternatywne Spółki Inwestycyjne) realizujemy finansowe badania due diligence Startupu, którego efektem jest raport z przeprowadzonego badania identyfikujący kluczowe ryzyka finansowe i podatkowe.
Fundequate to platforma raportowa dla branży Venture Capital dedykowana dla Startupów, Funduszy VC i Inwestorów dająca nową jakość komunikacji i wymiany danych dla całej branży VC.